ΑΝΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΓΕΡΩΧΟ ΠΑΡΝΑΣΣΟ

  Ο Παρνασσός είναι βουνό στην Στερεά Ελλάδα κι ένα από τα πιο υψηλά στη Χώρα. Εκτείνεται στα όρια των νομών Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Το όνομά του δόθηκε από τον μυθικό ήρωα Παρνασσό, υιό του Ποσειδώνα και της νύμφης Κλεοδώρας. Ο ήρωας Παρνασσός έχτισε απάνω στο όρος μια πόλη. Το βουνό έχει υψόμετρο 2.457 μέτρα. Η πιο υψηλή κορυφή είναι η Λιάκουρα.

   Ο Παρνασσός στα βορειοδυτικά συνδέεται με την Γκιώνα. Στα νότια ενώνεται με την Κίρφη. Το βουνό είναι άρρηκτα συνυφασμένο με την ελληνική ιστορία και τους Δελφούς, οι οποίοι είναι χτισμένοι στις νοτιοδυτικές πλαγιές, στους πρόποδες του όρους. Από τα αρχαία χρόνια έως και το παρόν οι φημισμένοι Δελφοί συνιστούν μαγνήτη και πόλο έλξης αρκετών τουριστών ανά τον πλανήτη. 

 

  Παραδόσεις για τη γένεση του ελληνικού έθνους συνδέονται με το όρος. Μύθος αναφέρει πως ο ήρωας Παρνασσός έχτισε απάνω στον Παρνασσό μια πόλη, η οποία καταστράφηκε από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Οι κάτοικοι της πόλης ακολούθησαν τις κραυγές και τα ουρλιαχτά των λύκων, κατευθύνθηκαν σε πιο μεγάλο ύψος από αυτό των κατακλυσμιαίων υδάτων, απέφυγαν τον κατακλυσμό κι ήταν οι μόνοι οι οποίοι σώθηκαν. Έχτισαν κι ίδρυσαν μια καινούρια πόλη, στην οποία έδωσαν το όνομα Λυκώρεια, η οποία ερμηνεύεται ως οι κραυγές των λύκων. Το όνομα Λυκώρεια σώζεται έως και τις ημέρες μας, κάπως παραλλαγμένο. Το βουνό παλαιά αποκαλείται Λιάκουρα, καθότι συνιστά δημώδη όνομα, το οποίο συναντά κανείς στα κλέφτικα τραγούδια. Το όνομα προέρχεται από το Λυκώρεια. 

 

  Η ετυμολογία της λέξεως Παρνασσός, εικάζεται πως έρχεται από το προελληνικό υπόστρωμα, την γλώσσα των Πελασγών.

  Το βουνό συνιστά τον προμαχώνα για τα ελληνικά φύλα στη νότια Ελλάδα, έναντι στους επιδρομείς από τον βορρά, με σπουδαίο γεγονός την Μάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ. έναντι των Περσών.

  Ο Παρνασσός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στο βουνό έγιναν σημαντικές μάχες ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους, με κορυφαίες τις μάχες στην Αλαμάνα και την Γραβιά.

  Το βουνό συνιστά από το 1938 Εθνικό Δρυμό στην Ελλάδα, με τον πυρήνα του

να εκτείνεται στα 3.513 εκτάρια και στα 36.000 στρέμματα. Βρίσκεται μεταξύ των Δελφών, της Αράχωβας και της Αγόριανης. Ο Δρυμός έχει καταβόθρες, σπήλαια και βραχώδεις κορυφές, οι οποίες εντυπωσιάζουν τον παρατηρητή. Ο τόπος είναι πλούσιος σε είδη χλωρίδας και πανίδας. Ο Δρυμός οριοθετείται στα ανατολικά από την κοιλάδα του Βοιωτικού Κηφισού και στα δυτικά από την κοιλάδα της Άμφισσας. Ο τόπος έχει γεωλογικό ενδιαφέρον. Το έδαφος είναι πλούσιο σε κοιτάσματα βωξίτη. Συστηματική εξόρυξη κι εκμετάλλευση βωξίτη πραγματοποιείται από το 1938. Το όρος διαθέτει σπουδαία βιοποικιλότητα σε χλωρίδα και πανίδα. Στον Δρυμό ζουν ενδημικά προστατευόμενα είδη, η κεφαλληνιακή ελάτη κι η παρνασσική παιώνια. Στον τόπο παρεπιδημούν αρπακτικά πτηνά, λύκοι, αγριογούρουνα, κουνάβια και νυφίτσες.

 

  Ο Παρνασσός έχει μοναδικά τοπία. Στην οροσειρά κυριαρχούν οι αντιθέσεις. Υπάρχουν σημεία του Παρνασσού, τα οποία έχουν αξιοποιηθεί. Ωστόσο, υπάρχουν και σημεία με άγρια, ανέγγιχτη και παρθένα ομορφιά. Ο περιηγητής δύναται να απολαύσει την επιβλητική θέα στα δυτικά, στο Κρισαίο πεδίο, τον Κορινθιακό κόλπο και την οροσειρά της Γκιώνας. Οι πεζοπόροι μπορούν να επιλέξουν κάποια από τις ορειβατικές διαδρομές, οι οποίες είναι διάσπαρτες στον ορεινό όγκο. Προς την δύση, το όρος διαπερνά το Ευρωπαϊκό μονοπάτι με διαδρομές, γνώριμο ωσάν Ε4.

  Το όρος συνιστά μία από τις νότιες απολήξεις στην Πίνδο. Εκτείνεται με νοτιοανατολική κατεύθυνση. Συνιστά το νοτιοανατολικό κομμάτι του ορεογραφικού συμπλέγματος στην κεντρική Ρούμελη. Από την Γκιώνα και τα Βαρδούσια, υπολείπεται σε ύψος κάποια μέτρα.

  Ο Παρνασσός στα βορειοδυτικά συνδέεται με την Γκιώνα στο διάσελο του «51», στο 51ο χιλιόμετρο Άμφισσας – Λαμίας. Στα δυτικά πέφτει επάνω από τον Ελαιώνα της Άμφισσας. Στα νότια συνδέεται με την Κίρφη. Μια σειρά από βυθίσματα κατά μήκος του δρόμου Αράχωβα - Επτάλοφος, όπως τα Καλύβια Αράχωβας κι ο Αχλαδόκαμπος, όπως και το ρέμα της Αγόριανης, διαιρούν το όρος στον δυτικό και τον κυρίως Παρνασσό. Το δυτικό κομμάτι είναι ομαλό, δασωμένο κ

αι περιβάλλεται από απότομες πλαγιές και γκρεμούς. Το κυρίως κομμάτι είναι εκτεταμένο και πολυσχιδές.

 

  Οι πιο υψηλές κορυφές του Παρνασσού είναι η Λιάκουρα στα 2.457 μέτρα, η οποία είναι κι η πιο υψηλή, κι ο Γεροντόβραχος στα 2.367 μέτρα. Από τον Γεροντόβραχο θωρεί κανείς τον Κορινθιακό Κόλπο. Μεταξύ των κορυφών υπάρχει η ράχη Αρνόβρυση, στην οποία είναι το χιονοδρομικό κέντρο. Κατά τη διάρκεια του χρόνου, οι δύο κορυφές είναι γυμνές από βλάστηση και καλύπτονται από λευκό χιόνι. Οι πλαγιές του Παρνασσού είναι δασώδεις, με πυκνή βλάστηση, έλατα, κέδρους ή αρκεύθους, μαυροπεύκα, αγριοκορομηλιές, ενδημικά φυτά, τα οποία σπανίζουν κι από την άνοιξη έως την αρχή του θέρους κοσμούν το όρος σε υψόμετρα.

 

  Τα νερά του βουνού χάνονται στα υπόγεια δίκτυα των ασβεστολιθικών πετρωμάτων και βγαίνουν πάλι στην επιφάνεια κοντά στην Αράχωβα και τον Βοιωτικό Κηφισό. Στο όρος εγκαταβιώνουν αρκετά είδη άγριων ζώων, λύκοι, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουροι, αετοί, γύπες, γεράκια, αγριογούρουνα και φίδια.

 

  Το βουνό είναι ξακουστό για τους Δελφούς, το χιονοδρομικό κέντρο, την κοσμοπολίτικη Αράχωβα και τα παραδοσιακά χωριά, με πιο γνώριμη την αυθεντική Αγόριανη.

  Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού είναι το πιο μεγάλο στην Ελλάδα. Ανοίγει τις πόρτες του προς το κοινό από τον Δεκέμβριο έως την αρχή του Μαΐου. Είναι μεταξύ των δύο πιο υψηλών κορυφών του όρους, στις θέσεις Φτερόλακκα και Κελάρια, σε ύψος 1.600 - 2.250 μέτρα. Η κατασκευή στη θέση Φτερόλακκα αποπερατώθηκε το 1976 κι εκείνη στη θέση Κελάρια πραγματοποιήθηκε το 1981. Το χιονοδρομικό κέντρο συνιστά πόλο έλξης για πολλούς χιονοδρόμους. Σπουδαίο προτέρημα αποτελεί η θέση του στην κεντρική Ελλάδα. Οι επισκέπτες το τιμούν, καθότι βρίσκεται κοντά στην Αθήνα, την Πάτρα και την Λαμία.

 

  Ο ορεινός όγκος στον Παρνασσό στολίζεται από μεγάλα και μικρά παραδοσιακά χωριά.

  Η Αράχωβα κι οι Δελφοί είναι στις νότιες πλαγιές του όρους σε ύψος 960 μέτρα κι 570 μέτρα αντίστοιχα. Στα θέρετρα σπεύδουν επισκέπτες καθ' όλη την χρονιά.

  Η Αγόριανη (Επτάλοφος) είναι στα βορειοδυτικά του βουνού σε ύψος 830 μέτρα-950 μέτρα. Το χωριό αφθονεί σε νερά και πυκνά δάση ελάτης. Η Αγόριανη έχει μια γραφική πλατεία, πλατάνια, καταρράκτη κι απαράμιλλο φυσικό κάλλος.

 

  Η Αμφίκλεια είναι κωμόπολη στα βόρεια. Συνιστά την καρδιά του Βορρά.

  Η Πολύδροσος βρίσκεται σε ύψος 350 μέτρα στα βόρεια του Παρνασσού. Έχει πρόσβαση στα πιο πολλά χωριά του όρους και στο χιονοδρομικό κέντρο. 

  Η Άνω Τιθορέα είναι στα βορειοανατολικά του βουνού, στο ξεκίνημα της χαράδρας στην Βελίτσα. Βρίσκεται σε ύψος 400 μέτρα.

  Η Βάργιανη είναι στα δυτικά του Παρνασσού. Συνορεύει με την Γκιώνα. Βρίσκεται σε ύψος 900 μέτρα. Έχει πλούσια βλάστηση και νερά.

Σύνταξη: Α. Τ.