ΑΙΩΝΙΑ ΠΟΛΗ

  Είναι Νοέμβριος, περίπου μέσα φθινοπώρου. Έχεις οργανώσει ένα ταξίδι από το καλοκαίρι. Είναι ένας από τους προορισμούς, που ήθελες από καιρό να επισκεφθείς. Βρίσκεσαι στην Ρώμη, την αιώνια πόλη, όρος που αποδόθηκε καθότι από την εποχή που ιδρύθηκε έως και το παρόν είναι πρωτεύουσα.

  Η πόλη ιδρύθηκε την 21 Απριλίου 753 π.Χ.. Ευρήματα μαρτυρούν ότι υπήρχαν οικισμοί στον τόπο από τον 8ο αιώνα π.Χ.. Οι πολιούχοι της Ρώμης είναι ο Άγιος Πέτρος κι ο Άγιος Παύλος. Η πόλη συνιστά την πρωτεύουσα στην Ιταλία. Κατά μήκος της Ρώμης κυλά ο ποταμός Τίβερης. Το Βατικανό αποτελεί μια χώρα ανεξάρτητη, μια μικρή πολιτεία, μέσα στα όρια της Ρώμης.

  Περπατάς στους δρόμους του κέντρου της πόλης, το οποίο έχει χτιστεί στην ανατολική όχθη του Τίβερη, στους λόφους Παλατίνο, Κυρηνάλιο, Καπιτωλίνο, Βιμινάλιο, Εσκυλίνο, Κέλιο κι Αβεντίνο. Γνωρίζεις κι εξερευνείς την ιστορία και την συμβολή της Ρώμης στην επιστήμη, τον πολιτισμό και τις τέχνες. Η πόλη είναι ένα ανοιχτό, υπαίθριο μουσείο, ένας μεγάλος αρχαιολογικός χώρος, με μνημεία, αξιοθέατα, τα οποία έχουν στην πλάτη τους ιστορία για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια, από την αρχαιότητα, τα παλαιοχριστιανικά, τα ρωμανικά, τα γοτθικά χρόνια, τον Μεσαίωνα, την Αναγέννηση, το μπαρόκ και τα μεταγενέστερα έτη, με τους σύγχρονους ρυθμούς. Η Ρώμη συνθέτει ένα σκηνικό με έντονο, απαράμιλλο καλλιτεχνικό πλούτο, που έχει αποκρυσταλλωθεί από τις εικαστικές τέχνες, την μουσική, την λογοτεχνία, την αρχιτεκτονική και την διακόσμηση. Στην πόλη υπάρχουν επιβλητικά, καλαίσθητα κτήρια από μάρμαρο, με ρολόγια στις οροφές. Σε γωνιές μέσα στην Ρώμη υπάρχουν αγάλματα μπρούτζινα, με σκηνές επηρεασμένες από την μυθολογία, κρήνες και συντριβάνια με τρεχούμενο νερό. Η πόλη διαθέτει μεγάλους κήπους, πάρκα, ψηλά δέντρα στο κέντρο της, αναρριχώμενα, πράσινα, φυλλώδη φυτά στα κτήρια, τα οποία προσδίδουν ένα ξεχωριστό ύφος στην εικόνα της. Η αστική περιοχή αγγίζει τις ακτές του Τυρρηνικού πελάγους.

  Η Ρώμη είναι με την πάροδο των αιώνων η πρωτεύουσα στο Ρωμαϊκό Βασίλειο, τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τη σύγχρονη Ιταλία. Η πόλη, όταν γνώρισε ακμή, επηρέαζε περίπου όλη την Ευρώπη και τις ακτές της Μεσογείου.

  Κάποια από τα σπουδαία αξιοθέατα είναι η Πλατεία του Αγίου Πέτρου, η Γέφυρα Σαντ Άντζελο, το Κάστρο των Αγγέλων, η Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά και το Μνημείο του Βιττόριο Εμανουέλε Β΄.

  Μνημεία, τα οποία θυμίζουν εικόνες από την Αρχαία Ρώμη, είναι τα μνημεία των αυτοκρατορικών Φόρουμ, τα οποία είναι η θριαμβική Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου, ο ναός του Κρόνου, ο κίονας του Φωκά, το δικαστικό μέγαρο της Ιουλίας Βασιλικής, ο ναός του Κάστορα και του Πολυδεύκη, ο ναός της Εστίας, ο ναός του Αντωνίνου και της Φαυστίνας, η βασιλική του Κωνσταντίνου και του Μαξέντιου, η θριαμβευτική αψίδα του Τίτου, τα ερείπια της βασιλικής της Αιμιλίας από το 179 π.Χ. κι ο ναός της Αφροδίτης, ο πιο μεγάλος στην πόλη. Ο εντυπωσιακός κίονας του Τραϊανού ύψους 40 μέτρων ανεγέρθηκε για να τιμήσει τις νίκες του Τραϊανού, ως αληθινή ιστορία χαραγμένη στην πέτρα, όσο και για να χρησιμεύσει ως μαυσωλείο. Παρουσιάζονται σχεδόν 2.5000 ανθρώπινες φιγούρες κι ο αυτοκράτορας Τραϊανός απεικονίζεται σχεδόν 60 φορές. Εξέχουσα είναι η μνημειακή αψίδα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Την Αρχαία Ρώμη πρεσβεύουν το επιβλητικό αμφιθέατρο Κολοσσαίο, που εγκαινιάστηκε τον 10 αιώνα μ.Χ.. Ονομάστηκε αμφιθέατρο Flavian, καθώς χτίστηκε από τους αυτοκράτορες αυτής της δυναστείας. Έχει ύψος 48,5 μέτρα. Ήταν η μεγάλύτερη αρένα στον αρχαίο κόσμο, με τέσσερις ορόφους, ογδόντα καμάρες και 73.000 καθίσματα θεατών, διαιρεμένες σύμφωνα με την κοινωνική τάξη. Το σχέδιο κατασκευής αποτελεί πρότυπο σταδίων ανά τον κόσμο.

  Την Αρχαία Ρώμη φανερώνουν ο Παλατίνος λόφος με τον οίκο Αυγούστου και τον οίκο Λιβία, το Πάνθεον, το μαυσωλείο του Αυγούστου, ο βωμός της Ειρήνης, το θέατρο Μαρκέλλου, οι θέρμες του Διοκλητιανού, οι θέρμες του Καρακάλλα, η Area Sacra di Largo Argentina, το Αυρηλιανό τείχος, το μαυσωλείο του Αδριανού, το έπειτα Καστέλ Σαντ' Άντζελο, το Βία Άππια Αντίκα, το Φόρουμ του Καίσαρα και το Φόρουμ του Νέρβα. Κάποιοι κίονες φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις.

  Την Παλαιοχριστιανική Ρώμη απεικονίζουν οι κατακόμβες της Πρισκίλλας, του Αγίου Καλλίστου, του Αγίου Σεβαστιανού και της Δομιτίλλας. Πρωτοχριστιανικά ιερά είναι το Σαν Κλεμέντε, οι τοιχογραφίες του Μαζολίνο ντα Πανικάλε, το βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό, ο ναός των Αγίων Ιωάννη και Παύλου και το μαυσωλείο της Κωνσταντίνας.

  Μεγάλες βασιλικές και μεσαιωνικές εκκλησίες είναι του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, του Αγίου Παύλου εκτός των Τειχών, η βασιλική του Αγίου Πέτρου, η μεγαλοπρεπής βασιλική Σάντα Μαρία Ματζόρε, της Σάντα Μαρία Αντίκα, της Σάντα Μαρία ιν Κοσμεντίν, της Σάντα Σαμπίνα, της Σάντα Τσετσίλια ιν Τραστέβερε, της Σάντα Μαρία ιν Τραστέβερε, της Σάντα Πουντεντσιάνα, της Σάντα Πρασέντε, του Σαν Πιέτρο ιν Βίνκολι, του Σάντο Στέφανο Ροτόντο, της Σάντα Μαρία ιν Ντόμνικα, της Σάντα Μαρία ιν Αρακοέλι, της Σάντα Φραντσέσκα Ρομάνα, της Αγίας Αγνής εκτός των Τειχών και της βασιλικής των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. 

   Στη Ρώμη βλέπει κανείς την Αναγέννηση, τις Εκκλησίες της Σάντα Μαρία ντελ Πόπολο στην Πιάτσα ντελ Πόπολο, του Σαντ’ Αγκοστίνο, της Σάντα Μαρία σόπρα Μινέρβα, της Σάντα Μαρία ντελλα Πάτσε, του Σαν Πιέτρο ιν Μοντόριο και του Τεμπιέττο.

  Την Αναγεννησιακή Ρώμη φανερώνουν το Βατικανό κι η εντυπωσιακή και μεγαλοπρεπής βασιλική του Αγίου Πέτρου, με τον τρούλο του Μιχαήλ Αγγέλου, τον χάλκινο θόλο του Μπερνίνι και την Πιέτα του Μιχαήλ Αγγέλου. Αναγέννηση δηλώνουν η Καπέλα Νικκολίνα, η Καπέλα Σιστίνα, οι αίθουσες του Ραφαήλ κι η Loggia di Raffaello.

  Τον αναγεννησιακό ρυθμό πρεσβεύουν το ανάκτορο της Καγκελλαρίας, το Παλάτσο Φαρνέζε, το Παλάτσο Σπάντα, η βίλα Φαρνεζίνα, η βίλα Μέντιτσι, η βίλα Τζούλια, το εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό σύνολο της Πλατείας του Καπιτωλίου, με την σκάλα, τον έφιππο αδριάντα του Μάρκου Αυρηλίου και τα περιβάλλοντα κτήρια, το Παλάτσο Σενατόριο, το Παλάτσο ντέι Κονσερβατόρι και το Παλάτσο Νουόβο.

  Στην Ρώμη του μπαρόκ συγκαταλέγονται οι μεγαλοπρεπείς Εκκλησίες Σαν Τζοβάννι ντέι Φιορεντίνι, Κιέζα Νουόβα, Ορατόριο ντέι Φιλιππίνι, Σαν Κάρλο αϊ Κατινάρι, Σαντ' Αντρέα ντελλα Βάλλε, Σαν Λουίτζι ντέι Φραντσέζι, Σάντα Μαρία ντελι Άντζελι, Σαν Μπερνάρντο αλλε Τέρμε, Σάντα Σουζάννα, Σάντα Μαρία ντελλα Κοντσετσιόνε, Τρινιτά ντέι Μόντι, Σάντ' Ανιέζε ιν Άγκονε, Σαντ' Ινιάτσιο, Σαντ' Αντρέα αλ Κουιρινάλε, Σαντ' Αντρέα ντελλε Φράττε, Σάντι Λούκα ε Μαρτίνα, Σαντ' Ίβο αλλα Σαπιέντσα, Σαν Κάρλο αλλε Κουάτρο Φοντάνε, Σάντα Μαρία ντελλα Βιττόρια κι η Εκκλησία του Ιησού.

  Εξέχοντα ανάκτορα του μπαρόκ είναι η βίλλα Ντόρια Παμφίλι, το Παλάτσο Μοντετσιτόριο, το Παλάτσο Μποργκέζε, το Παλάτσο ντι Προπαγκάντα Φίντε, το επιβλητικό Παλάτσο Ντόρια Παμφίλι, το Ανάκτορο του Κυριναλίου και το Παλάτσο Μπαρμπερίνι.

  Αξίζουν την προσοχή του επισκέπτη τα αρχιτεκτονικά σύνολα της τεχνοτροπίας του μπαρόκ, η Πιάτσα Ναβόνα, η Πιάτσα ντι Σπάνια, όπου συγκεντρώνονται αρκετοί, καθώς αποτελεί σημείο συνάντησης, κι οδηγεί σε αυτήν την Πλατεία η Βία Κοντόττι. Στην περιοχή αυτή είναι το Καφέ Γρέκο. Μπαρόκ αριστουργήματα είναι η Σκαλινάτα, το σπίτι των Κητς και Σέλλεϋ κι η βίλλα Μποργκέζε.

  Υπάρχουν άφθονες κρήνες στην Ρώμη, οι οποίες εκδηλώνουν το ύφος του μπαρόκ, όπως είναι η πιο ονομαστή, διάσημη και ίσως η πιο όμορφη αρτεσιανή βρύση στην Ρώμη Φοντάνα ντι Τρέβι. Αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι ρίχνουν νόμισμα στα νερά της κρήνης κι απαθανατίζουν τις στιγμές βγάζοντας φωτογραφίες. Το αριστούργημα του 18ου αιώνος σμιλεύτηκε από τον Nicola Salbi στην μικρή πλατεία Τρέβι. Το κομψοτέχνημα είναι υπέροχο την ημέρα και τη νύχτα. Το βράδυ είναι πιο εντυπωσιακό. Άλλες κρήνες μπαρόκ είναι η κρήνη του Τρίτωνα στην Πιάτσα Μπαρμπερίνι, οι δίδυμες κρήνες στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, η Φοντάνα ντελλ’ άκουα Πάολα, η Φοντάνα ντελλ’ άκουα Φελίτσε ή κρήνη του Μωυσή, η κρήνη στο Κυρινάλιο, η Φοντάνα ντελλε Ταρταρούγκε στην Πιάτσα Ματτέι, η Φοντάνα ντελλα Γκαλλέρα στους κήπους του Βατικανού, το κουάτρο Φοντάνε, στις τέσσερις γωνίες της διασταύρωσης των οδών βία κουάτρο Φοντάνε και βία ντελ Κουιρινάλε υπάρχουν ισάριθμες κρήνες κι η κρήνη της Πιάτσα Ροτόντα, η κρήνη των τεσσάρων ποταμών κι η κρήνη της Παλιόβαρκας.

  Δεκατρείς αρχαίοι αιγυπτιακοί οβελίσκοι, οι οποίοι εντάσσονται σε ένα μπαρόκ σύνολο, κοσμούν τις πλατείες στη Ρώμη κι αυτοί είναι ο αρχαιότερος οβελίσκος της Πλατείας του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, της Πιάτσα ντελ Πόπολο, της Πιάτσα Μοντετσιτόριο, του Εσκυλίνου λόφου, της Πλατείας Σάντα Μαρία σόπρα Μινέρβα, στην κορυφή της Σκαλινάτα της Πιάτσα ντι Σπάνια, της Πλατείας του Κυριναλίου, της κρήνης των τεσσάρων ποταμών στην Πιάτσα Ναβόνα, της Πλατείας του Αγίου Πέτρου και της Πιάτσα Ροτόντα.

  Ορθόδοξες Εκκλησίες είναι του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, του Αγίου Ανδρέου και της Αγίας Αικατερίνας. 

  Η Ρώμη βρίθει μουσείων από την εποχή των Ετρούσκων έως το παρόν. Κάποια από αυτά είναι το Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο, με εκθέματα στο Παλάτσο Μάσσιμο αλα Τέμρε, το Παλάτσο Αλτέμπς, στην Crypta Balbi και τις θέρμες του Διοκλητιανού, τα Μουσεία Καπιτωλίου, με τις αρχαιότερες αρχαιολογικές συλλογές του κόσμου, με το Παλάτσο ντέι Κονσερβατόρι και το Παλάτσο Νουόβο και το Εθνικό Ετρουσκικό Μουσείο της βίλλα Τζούλια. Η Πινακοθήκη Μποργκέζε διαθέτει τα φιλοτεχνημένα αγάλματα Απόλο και Ντάφιν του Μπερνίνι, το Sacred Love και το Profane Love του Τασιανού και το The Descent from the Cross του Ραφαήλ. Μουσεία που μπορεί κανείς να επισκεφθεί είναι η Εθνική Πινακοθήκη Αρχαίας Τέχνης, η οποία στεγάζεται στο Παλάτσο Μπαρμπερίνι και το παλάτσο Κορσίνι, η Πινακοθήκη Ντόρια Παμφίλι, η Galleria Spada, η Πινακοθήκη Κολόννα, το Μουσείο Μπαρράκκο κι η Εθνική Πινακοθήκη Νέας και Σύγχρονης Τέχνης.

  Αξιοσημείωτα είναι τα Μουσεία του Βατικανού, με το παρεκκλήσι Sistine, με την τοιχογραφία της Δευτέρας Παρουσίας του Μιχαήλ Αγγέλου, τις αίθουσες του Ραφαήλ, με την τοιχογραφία της Σχολής των Αθηνών, το παρεκκλήσι του Φρα Αγγελικού, τη Γκαλερί Γεωγραφικών Χαρτών. Μπορεί κανείς να εστιάσει στα αριστουργήματα και τα έργα από τον 12ο έως τον 19ο αιώνα, των Τζιότο, Περουτζίνο, Ραφαήλ, Λεονάρντο Ντα Βίντσι και Καραβάτζο. Τα Μουσεία του Βατικανού διαθέτουν το Μουσείο Pio-Clementino, το Μουσείο Chiaramonti, με τα τμήματα Galleria Chiaromonti, την Νέα Πτέρυγα και την La Galleria Lapidaria.

 Το Ιεραποστολικό Εθνολογικό Μουσείο, το Γρηγοριανό Αιγυπτιακό Μουσείο, το Γρηγοριανό Ετρουσκικό Μουσείο, το Μουσείο Pio Cristiano, το Γρηγοριανό Λαϊκό Μουσείο, το Φιλοτελικό και Νομισματικό Μουσείο, την Biblioteca Apostolica Vaticana, την Pinacoteca Vaticana και τη Συλλογή σύγχρονης θρησκευτικής τέχνης.

  Αξίζει να επισκεφθεί ο περιηγητής την Πιάτσα ντελ Μπερνίνι του δέκατου έβδομου αιώνος, μια από τις πιο όμορφες στον πλανήτη. Η Πλατεία έχει δύο σειρές στηλών σε σχήμα ημικυκλίου, που δημιουργούν ασυνήθιστες προοπτικές. Έχει δεκάδες σκάλες. Στην βεράντα του τελευταίου ορόφου η θέα είναι υπέροχη. Απλώνεται η εικόνα της αγοράς και της Ρώμης. 

  Στην Ρώμη, ο περιηγητής έχει την αίσθηση ότι ζει το τώρα και το χθες. Έχει τόσα να κάνει σε αυτή την πόλη. Είναι πολλές οι επιλογές. Αξίζει να περπατήσει αρκετά στην Ρώμη, να πάρει μια γεύση και μια μυρωδιά από την Ιταλία. Στη γειτονιά όπου μένει κανείς, μπορεί να βλέπει τις κεραμιδένιες στέγες των γειτονικών σπιτιών, σε απαλά παστέλ, σωμόν και πορτοκαλί χρώματα, με ξύλινα παράθυρα. Στους δρόμους βλέπει κανείς άλογα με άμαξες. Στα γραφικά στενά υπάρχουν ατμοσφαιρικά εστιατόρια και καφέ.

  Η ιταλική κουζίνα είναι νόστιμη. Κάποια από τα εδέσματα και τα γλυκά, τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει, είναι μακαρονάδα, πίτσα, τυρί, παγωτό και τιραμισού. Ξεχωριστό είναι το καφέ εσπρέσο και το καπουτσίνο. Τα κρασιά της Ιταλίας φημίζονται για την ποιότητά τους.

  Κοιτάει κανείς τον ουρανό και βλέπει σμήνη πουλιών να πετούν. Ο ουρανός είναι υπέροχος, όταν έχει πάρει τα χρώματα του δειλινού. Φέγγει και το φεγγάρι. Η φωταγωγημένη πόλη είναι πανέμορφη το βράδυ.  

  Η ιταλική μόδα είναι εξαιρετική. Γυναίκες κι άντρες, που επισκέπτονται την πόλη, κάνουν τα ψώνια τους και παίρνουν αναμνηστικά δώρα για να έχουν να θυμούνται, όταν επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Οι καλύτερες ενθυμήσεις είναι τα βιώματα κι οι στιγμές, που βαστάει ο περιηγητής σε νου και καρδιά από τον ερχομό του στην αιώνια ιταλική πρωτεύουσα.

  Το ταξίδι στην υπέροχη Ρώμη, την πόλη με την μακρόχρονη ιστορία, είναι αναμφισβήτητα από εκείνα που δεν ξεχνάει κανείς. Θυμάται ότι ήταν ταξιδευτής σε έναν τόπο, ο οποίος συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν, μπήκε για λίγο στους παλμούς που χτυπά η καρδιά της πόλης.

Σύνταξη: Α. Τ.